Pellet czy ekogroszek? Takie pytanie stawiasz sobie, jeśli planujesz wymianę kotła grzewczego lub stoisz przed decyzją, jakie ogrzewanie wybrać w nowym domu. A może władze samorządowe na Twoim terenie nie dają wyboru i chcąc nie chcąc czeka Cię wymiana źródła ciepła? Przed podobnym wyborem stoi mnóstwo Polaków. Jak wygląda relacja efektywności grzewczej do ceny paliwa, jaki jest koszt poszczególnych  instalacji, co z obsługą i kosztami eksploatacji oraz jaka jest uciążliwość dla ludzi i środowiska konkretnych paliw? Na te i inne pytania, postaramy się odpowiedzieć w niniejszym tekście krok po kroku. Miłej lektury!

Wartość opałowa pelletu i ekogroszku

Zacznijmy o wartości opałowej, czyli parametru, który pozwoli nam ocenić ilość energii, jaką uzyskamy ze spalenia  1 kg paliwa. Jednostką jaką przyjmiemy do porównania jest MJ / kg, czyli ilość megadżuli przypadająca na jeden kilogram pelletu lub ekogroszku. Przeczytaj to, żeby zobaczyć, czy lepiej wypada pellet czy ekogorszek.

Pellet – wartość opałowa

Określenie tego parametru dla pelletu drzewnego jest znacznie łatwiejsze niż w przypadku ekogroszku. Wynika to z niewielkich różnic w kaloryczności poszczególnych pelletów, czego nie można powiedzieć o ekogroszku, gdzie rozbieżność jest bardzo duża.

Wartość opałowa pelletu drzewnego waha się od 17,5 do 19,5 MJ / kg. Jednak najczęściej będzie to pomiędzy 17,8 a 18,6 MJ / kg. Kaloryczność pelletu drzewnego nie będzie się znacząco różnić w zależności od klasy pelletu. Innymi słowy, pellet drzewny niskiej, średniej oraz wysokiej jakości nie będą paradoksalnie różniły się w tak dużym stopniu kalorycznością. Większe różnice poszczególnych klas pelletu widać porównując takie parametry jak zawartość popiołu, występowanie spieków, zawartość siarki i innych niechcianych związków.  

Ekogroszek – wartość opałowa

Drastycznie inaczej wygląda sprawa wartości opałowej ekogroszku. Wtrącić należy, że w całym artykule mówimy o ekogroszku pochodzącym z węgla kamiennego. Różnice w kalorycznościach ekogroszku poszczególnych klas są znaczące. Wartość opałowa zaczyna się od 17 – 21 MJ / kg w przypadku niskiej klasy ekogroszku, przez 22 – 24 Mj / kg średniej klasy i 24 – 26, aż po 28, a nawet w porywach do 29 MJ / kg bardzo wysokiej klasy ekogroszku. Tak jak w przypadku pelletu proponuję rozsądek w szacowaniu kaloryczności ekogroszku. Tak czy inaczej między skrajnie niską, a skrajnie wysoką wartością opałową ekogroszku mamy różnicę aż o ponad 70 %. Podczas gdy skrajne różnice wartości opałowej pelletu drzewnego to nieco ponad 10 %. Wynika z tego, że biorąc pod uwagę wyłącznie kaloryczność, użytkownicy ekogroszku muszą więcej uwagi poświęcić na porównanie różnych produktów niż użytkownicy pelletu.

Faktem jest jednak, że biorąc pod uwagę średnią, ekogroszek ma wyższą kaloryczność niż pellet drzewny.

Co jest bardziej szkodliwe: pellet czy ekogroszek

Z satysfakcją zauważamy w ostatnich latach, systematyczny wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie emisji szkodliwych związków powstających w trakcie spalania paliw. Oczywiście narastają nowe mity. Nadmierną wagę poświęca się jednym związkom zapominając o innych. Nie zmienia to jednak pozytywnej oceny uwrażliwiania się ludzi na tę kwestię.

Różnice w szkodliwości spalania pelletu drzewnego, a ekogroszku są znaczące, a nawet drastyczne. 

Wartości emisji najistotniejszych związków, które powstają podczas procesu spalania pelletu i ekogroszku, przedstawione są w poniższej tabeli. Jednostką miary wykorzystywaną w przedstawianiu tego typu danych jest kilogram powstającego związku ze spalenia jednej tony paliwa (kg / Mg). Bierzemy zatem pod uwagę masę. I tak np.  ze spalenia tony pelletu drzewnego powstaje 0,02 kg tlenku siarki,a ze spalenia tony ekogroszku powstaje 9,6 kg tego związku.

Zanieczyszczenie emitowane podczas spalania jednej tony paliwa

* Należy wyjaśnić, że pellet drzewny uznaje się za paliwo mające zerową emisję dwutlenku węgla (CO₂). Wynika to z faktu, że w trakcie spalania pelletu drzewnego emitowana do atmosfery jest taka ilość tego związku, jaką pobierają drzewa, z których ten pellet powstaje. Stąd uznaje się, że wartości te się bilansują. 

Jeśli przyjrzysz się z uwagą powyższym wartością, może Ci się nasunąć pytanie, skąd przedrostek EKO w przypadku ekogroszku. Jeśli tak pomyślałeś lub pomyślałaś, to uspokajam Cię tylko, że te wątpliwości są dość powszechne. Wiem, może podchodzę zbyt ostro, jeśli tak to wybacz. Przekonany jestem jednak, że możemy funkcjonować dość racjonalnie i efektywnie ekonomicznie dbając, by zmniejszać negatywny wpływ tego naszego funkcjonowania na środowisko.

Jaka jest zawartość popiołu w pellecie a jaka w ekogroszku

Różnice w tym parametrze są tak istotne, że należy poświęcić fragment tekstu na omówienie tego zagadnienia. 

Pellet drzewny a ilość popiołu

Ilość popiołu powstałego z pelletu jest dość łatwa do wskazania. Biorąc pod uwagę dwie najczęściej wykorzystywane klasy pelletu dedykowane na użytek domowy lub do instalacji w firmach, mamy wąski zakres ilości popiołu. W klasie premium  odpowiadającej normie dla pelletu drzewnego EnPlus A1, zawartość popiołu nie może przekraczać 0,7%. W klasie A2 – zawartość popiołu nie może być wyższa niż 1,5 %. Należy dodać, że surowiec do produkcji pelletu drzewnego musiałby być mocno zanieczyszczony, by popiół przekroczył wartość 1,5%. Do tej wartości może dochodzić jedynie pellet z trocin tartacznych, z korą. Kora może bowiem zawierać takie zanieczyszczenia jak ziemia, piasek. Te zanieczyszczenia bardzo trudno odsiać, gdyż wrastają w wierzchnie warstwy drzewa wraz z jego przyrostem.

Na potrzeby niniejszego artykułu nie ma sensu omawiać innych klas pelletu drzewnego, gdyż nie trafiają one, a przynajmniej nie powinny trafiać do użytkowników indywidualnych.

Ekogroszek a zawartość popiołu

Co w tej kategorii wypadnie lepiej: pellet czy ekogroszelk? Użytkownicy pelletu drzewnego zirytowani wyższą zawartością popiołu takiego lub innego pelletu, szybko rozładowaliby swą irytację widząć ile popiołu powstaje ze spalenia ekogroszku. Ale odkładając żarty na bok, trzeba wskazać na pewien problem z omówieniem tego parametru. Pozornie parametr jak każdy inny, ale w praktyce rodzi pewien kłopot. Dlaczego skoro są podane niby wartości na workach? Ogólnie należy stwierdzić, że ilość popiołu w ekogroszku powinna zamknąć się w 10 %. Mamy przecież normy, które paliwo kopalne powinno spełniać trafiając na rynek. Kłopot jednak polega na tym, że większość ekogroszków na naszym rynku to mieszanki. Są to granulaty pochodzące z różnych kopalni, z różnych złóż. Różnią się zatem zawartością poszczególnych pierwiastków, co bezpośrednio wpływa na proces spalania. Inna może być choćby zawartość siarki. Siarka wpływa zarówno na zawartość popiołu, jak i na potencjalne występowanie spieków.

Tak, czy inaczej, porównując przeciętną ilość popiołu pelletu średniej jakości (zawartość popiołu – 1 %) ze średniej jakości ekogroszek (zawartość popiołu – 10 %), wówczas:

– ze spalenia tony pelletu otrzymujemy – 10 kg popiołu, który świetnie nadaje się jako nawóz np. pod rośliny iglaste (świerki, sosny, jodły, tuje, czyli szczególnie te rośliny, które preferują ziemię o nieco kwaśniejszym ph);

– ze spalenia jednej tony ekogroszku otrzymujemy 100 kg popiołu, który trzeba zutylizować, najczęściej w kuble na odpady zmieszane Z tego kubła trafi albo na wysypisko, albo do spalarni, gdzie nie zostanie spalony z oczywistych względów.

Popiół i jego ilość ma jeszcze jedno znaczenie, które należy uwzględnić wybierając paliwo. Chodzi tu czystość i czas poświęcony na obsługę kotła. Są to ważne sprawy, o czym wiedzą użytkownicy kotłów na paliwa stałe. Więcej o tym już teraz.

Obsługa kotła i komfort użytkowania pelletu i ekogroszku

Przechodzimy do zagadnienia, które często jest pomijane, a przynajmniej niezbyt uświadamiane przyszłym użytkownikom przez sprzedawców kotłów, palników i piecyków. 

Omówimy w tej części kilka Istotnych elementów z punktu widzenia codziennej praktyki obsługi instalacji grzewczej.

1) Składowanie – nie różni się zbytnio. Oba paliwa są najczęściej w workach foliowych. Pellet w zdecydowanej większości w workach po 15 kg, ekogroszek raczej w 20 – 25 kg, choć to się powoli zmienia. Ekogroszek również trafia się w workach po 15 kg. Oba rodzaje paliwa najlepiej przechowywać w suchych, a przynajmniej chroniących przed deszczem pomieszczeniach. Chodzi tu o zachowanie niskiej wilgotności paliwa, by nie obniżać jego parametrów spalania.

2) Usuwanie popiołu – czynność zdecydowanie rzadsza i łatwiejsza w przypadku pelletu. W przypadku ekogroszku należy liczyć się z większym nakładem czasu i pracy.

3) Uzupełnianie paliwa – w przypadku obu paliw czynność jest bardzo podobna. Pellet jest nieco lżejszy więc trzeba uzupełniać zasobnik nieco częściej. Z kolei uzupełnianie ekogroszku jest bardziej brudzącą czynnością, więc i posprzątanie tego co spadnie, angażuje bardziej. Worki ekogroszku są zazwyczaj cięższe (nie 15 a 20 kg) więc ekogroszek jest mniej komfortowy.

4) Czyszczenie kotła i komina – jest z pewnością rzadsze i mniej pracochłonne w przypadku spalania pelletu. Przewody kominowe oraz komorę spalania i resztę kotła, trzeba czyścić częściej spalając ekogroszek.

5) Czystość wewnątrz i na zewnątrz budynku – ekogroszek to węgiel, każdy kto palił węglem wie, że zabrudzeń w kotłowni i na zewnątrz nie da się uniknąć paląc węglem. Kilkukrotnie większe ilość pyłów zawieszonych emitowana w trakcie spalania ekogroszku niż pelletu sprawia, że te pyły krążą i opadają w otoczeniu. Wiele zależy od aktualnych warunków atmosferycznych, ale parapety, okna zewnętrzne oraz pomieszczenia w pobliżu kotłowni opalanej ekogroszkiem trzeba czyścić częściej. Sprzątanie po rozsypanym ekogroszku również jest trudniejsze niż po pellecie, ponieważ węgiel brudzi bardziej.

Trwałość kotłów

Wiele zależy od materiałów użytych do budowy kotła, sposobu jego budowy i prawidłowego doboru kotła do powierzchni grzewczej oraz ustawień na sterowniku. Wbrew częstej pokusie, błędem jest dobór kotła o mocy znacznie przekraczającej potrzeby grzewcze danego budynku. Kocioł powinien być dobrany adekwatnie do powierzchni grzewczej, z uwzględnieniem np. konieczności grzania wody. Innymi słowy kocioł lub palnik nie powinien mieć mocy ani zbyt dużej, ani zbyt małej.

Rodzaj paliwa ma jednak znaczenie dla długości eksploatacji kotła. Na potrzeby uchwycenia sedna sprawy, posłużę się przykładem kotła przeznaczonego do spalania zarówno ekogroszku, jak i pelletu. W tym przypadku opalanie pelletem będzie w mniejszym stopniu zużywało kocioł niż palenie ekogroszkiem. Co na to wpływa? Przede wszystkim związki uwalniające się w trakcie spalania obu paliw. Weźmy pod uwagę jeden z nich, który ma duży udział w niszczeniu palnika i całego kotła. Tym niepożądanym niszczycielem są tlenki siarki. Przypomnijmy, że ze spalenia 1 tony pelletu powstaje ich do 0,02 kg, a w przypadku ekogroszku aż 9,6 kg. Efekty nietrudno sobie wyobrazić. 

Co z dostępnością pelletu i ekogroszku?

Jeszcze kilka lat temu pellet była większa trudność z dostępnością pelletu drzewnego. Ekogroszek natomiast był dostępny w wielu punktach. W ciągu tych kilku ostatnich lat nastąpiła diametralna zmiana tych proporcji. Dziś pellet jest dostępny w zdecydowanej większości punktów sprzedaży ekogroszku.Jest również dostępny w marketach, sklepach internetowych, stacjach benzynowych, sklepach wielobranżowych, itp. Są punkty oferujące wyłącznie paliwa odnawialne, z biomasy. Coraz więcej punktów oferuje wyłącznie paliwa z biomasy (pellet, brykiet, drewno kominkowe). Wydaje się, że ta tendencja będzie się utrzymywać w najbliższych latach. Jest kilka powodów takiego stanu rzeczy:

a. Wzrost świadomości społeczeństwa, regulacje prawne, komfort w stosowaniu pelletu sprawiają, że dynamicznie rośnie jego popularność. Bardzo dynamicznie rośnie liczba punktów sprzedaży pelletu.

b. Wymogi formalno – biurokratyczne sprawiają, że sprzedaż ekogroszku jest bardziej wymagająca od sprzedawców niż sprzedaż pelletu.

c. Pellet jest paliwem mniej brudzącym niż ekogroszek. Zawsze może się zdażyć uszkodzenie worka na magazynie lub przy wydawaniu towaru klientom. Z ekogroszkiem w takich sytuacjach problem jest nieco większy.

Pellet czy ekogroszek – podsumowanie

Zestawienie tych kilku poruszanych w niniejszym artykule zagadnień, przedstawiam w poniższej tabeli. Pomoże to z pewnością usystematyzować i podsumować nasze rozważania. Już wiesz, co jest dla Ciebie lepsze: pellet czy ekogroszek?

Czy uważasz ten artykuł za przydatny? Czy odpowiedział choć trochę na Twoje pytania lub jest dla Ciebie ciekawy? Polub go proszę, udostępnij dalej lub dodaj komentarz.